Elke werkdag kun je in de ochtend van 5 tot 6 luisteren naar Vroeg! op NPO Radio 1. Afgelopen week – 22 tot en met 26 augustus – stonden de uitzendingen in het teken van mentale gezondheid. In elke uitzending staat een actueel onderwerp centraal, dat normaliter besproken wordt door Stephan Komduur en Raounak Khaddari plus een gast. Via de NPO Radio 1 app kunnen luisteraars ook meeluisteren. Is dit te vroeg op de ochtend, dan kan de uitzending teruggeluisterd worden als podcast op o.a. Spotify.
In de week van de mentale gezondheid – niet te verwarren met de Nationale Week van de mentale gezondheid in oktober – gaat Merel Wielaert op 24 augustus in gesprek met Anneke Goudriaan, bijzonder hoogleraar werkingsmechanismen en behandeling van verslaving bij Arkin Amsterdam, en daarnaast gezondheidspsycholoog.
Het onderwerp van de dag is gokken en gokverslaving. De aanleiding? De start van het Eredivisie-seizoen. Op het moment van de uitzending zijn er drie speelrondes geweest en is er al voor maar liefst 450 miljoen euro omgegaan aan inzetten op goksites. Wat betekenen die cijfers? En wat betekent dat voor de mentale gezondheid van spelers, en dan vooral van probleemspelers?
De rol van (online) sportwedden
Welke inzetten leveren nu de meeste problemen op? Volgens Anneke zijn dat de gokautomaten, casinospelen en online gokspelen. Sportwedden lijkt nog niet zo groot te zijn, als je kijkt naar problemen. Kijk je echter naar inzetten, dan wordt het al een ander verhaal. Kortom, duiding van cijfers betekent vooral ook helder krijgen waarvoor de cijfers gebruikt worden. Wel is door online de mogelijkheid om in te zetten het aantal mensen dat dat doet, vergroot.
Anneke benadrukt ook dat online gokken, of online sportwedden, er al heel lang is. Het was eerst illegaal – al willen we daar de kanttekening maken dat het bij Toto natuurlijk wel was toegestaan om online een sportsbet te plaatsen – en de meeste spelers lijken nu de overstap gemaakt te hebben naar het legale aanbod.
Ook vertelt ze dat het best even duurt voordat iemand die wel eens een gokje waagt, een gokprobleem ontwikkelt. En dat de meeste mensen die wel eens gokken, geen gokprobleem hebben of krijgen. Omdat het wat langer duurt voordat iemand verslaafd raakt, is het nog lastig om veranderingen te duiden van de situatie zoals die sinds 1 oktober 2021 is.
In de afgelopen tien jaar is het aantal probleemspelers en risicospelers toegenomen. Dit lijkt verband te houden met de beschikbaarheid door online aanbieders.
Is gokken sowieso een gevaar voor de publieke gezondheid?
Anneke en collega’s durven te stellen dat gokken sowieso gevaarlijk is voor de publieke gezondheid, ook al raakt een speler niet verslaafd. Gokken richt schade aan, vergelijkbaar met alcohol of roken. Ook al rook je maar een sigaret, dan nog is het slecht voor je longen. Hoe zit dat met gokken? Dat heeft te maken met het feit dat gokken ook financiële gevolgen heeft, elke speler verliest in principe. En er wordt meer gegokt onder mensen die het minder goed kunnen missen.
Het zijn interessante vraagstukken om over na te denken. Verder vertelt Anneke in de uitzending veel over het ontstaan van probleemgedrag en verslaving, zoals over de factoren die bijdragen aan of iemand überhaupt vatbaar is voor een verslaving. Maar ook over het beloningssysteem in onze hersenen en de gevolgen van verslaving. Ze legt dit op een heldere en duidelijke manier uit, wat het een prettige uitzending vormt om terug te luisteren. Dat kan dus onder andere op Spotify.