In de interviewserie “Een Verantwoord Gesprek Met…” praten Yvon Jansma en Rolf Slotboom van het Centrum voor Verantwoord Spelen met kopstukken uit het kansspelbeleid en de zorg.
Vandaag Sanne Muijser, algemeen secretaris bij VAN, de branche-organisatie voor exploitanten van speelautomaten. Hij geeft zijn visie over een palet aan onderwerpen, o.a. CRUKS, de nijpende situatie van de speelautomatenbranche, het wetsvoorstel KOA, belastingtarieven en verantwoord spelen in de dagelijkse praktijk van de speelhallen.
Over VAN Speelautomaten:
De VAN Speelautomaten Branche-organisatie (voorheen: Vereniging Automatenhandel Nederland) is dé brancheorganisatie voor exploitanten van speelautomaten in Nederland.
De VAN zet zich als werkgeversorganisatie in voor de belangen van haar individuele leden en de branche als geheel. Dit doen we op lokaal, landelijk én Europees niveau. De VAN bestaat feitelijk al 40 jaar, en bestaat uit twee onderdelen: horecamachines en amusementscentra.
Mede door de nieuwe wet Kansspelen op afstand staan wij als branche-organisatie op een kruispunt: alleen speelautomaten, of ook andere kanalen? Bijvoorbeeld online, want veel van onze ondernemers zullen ook online aan de slag gaan. En daar zijn wij ook wel voor, maar wel binnen de huidige regulering. Probleem is alleen dat onze leden momenteel niet binnen Nederland iets kunnen optuigen, en ze zullen moeten wachten tot misschien wel half 2016 voor een vergunning, terwijl de concurrentie van de huidige online aanbieders gewoon blijft.
In 2015 zal de VAN daarom, vooruitlopend op de komst van de KOA, de vereniging gaan moderniseren. De algemene ledenvergadering is akkoord gegaan met een aanpassing van de naam van de vereniging: “VAN Kansspelen Brancheorganisatie” zal het gaan heten. Hiermee wil de VAN een vereniging zijn voor alle gereguleerde kansspelaanbieders in Nederland.
Als VAN behartigen wij zo’n 85% van de totale markt. Denk hierbij aan Fair Play, JVH, Janshen Hahnraths, Krijco, Hommerson en Novomatic. Maar ook vertegenwoordigen wij veel kleine ‘papa-en-mama-bedrijven’ danwel ‘één-pitters’, bijvoorbeeld toeleveranciers van een aantal cafés waarin één of twee automaten staan. Mede uit de bijdragen van onze branchevereniging worden ook de werkzaamheden van de KSA bekostigd.
Over de VAN productdemonstratie van 13 november 2014:
Op onze productdemonstratie heeft de sector op initiatief van Janshen Hahnraths 3755 handtekeningen uitgedeeld aan staatssecretaris Fred Teeven, om onze zorgen aan te geven – o.a. wat betreft de werkgelegenheid in onze branche. We zijn al jaren een trouwe partner van de overheid, ook op belastinggebied, maar door het geknipte belastingtarief zouden onze leden met een grote achterstand te maken krijgen ten opzichte van online aanbieders. Met grote gevolgen voor de werkgelegenheid, en dat in een branche die het toch al heel zwaar heeft.
Staatssecretaris Teeven is bij ons langsgeweest om de petitie in ontvangst te nemen. Zijn speech is vastgelegd op video.
We hebben ook een mooie promotiefilm gemaakt over wat in onze visie de gevolgen zijn van het wetsvoorstel Kansspelen op Afstand. Naast wijzen op gevaren, laten we in deze video ook zien wat wij als amusementscentra allemaal al doen op het gebied van preventie en (vroeg)signalering van kansspelverslaving.
Het was mooi om te zien dat de politiek zo ruim was vertegenwoordigd op deze dag, en we hopen als VAN hiermee een duidelijk signaal te hebben afgegeven hoe nijpend de situatie is.
“We zijn al jaren een trouwe partner van de overheid, ook op belastinggebied, maar door het geknipte belastingtarief zouden onze leden met een grote achterstand te maken krijgen ten opzichte van online aanbieders. Met grote gevolgen voor de werkgelegenheid, en dat in een branche die het toch al heel zwaar heeft.”
Over de nijpende situatie waarin de speelautomatenbranche zich bevindt:
Heel simpel gezegd: ons ondernemersmodel is kapot aan het gaan. Inkomsten zijn minder, kosten zijn hoger. De KSB is in 2008 snel even geregeld, met de gedachte: “In 2010 of 2011 weten we het wel precies hoe het zit met online. Kunnen ‘we’ ondertussen de gratis schoolboeken betalen met de opbrengsten van de KSB.” Maar we weten het nog steeds niet. Terwijl mijn leden keurig belasting betalen, moeten de bedrijven concurreren met online aanbieders die elders zijn gevestigd. Voeg daarbij het rookverbod dat tegelijk met de KSB is ingevoerd, en het is duidelijk dat de sector klap op klap heeft gehad. Vooral de speelautomaten operators die een pand huren of veel personeel hebben, die hebben het zwaar.
“Heel simpel gezegd: ons ondernemersmodel is kapot aan het gaan.”
Over CRUKS (Centraal Register Uitsluiting Kansspelen):
Het liefst zou de VAN zien dat CRUKS zou worden uitgesteld totdat de plannen goed zijn doordacht. Laat eerst de onliners hun zorgplicht maar goed regelen, zoals bestaande vergunde kansspelaanbieders al jaren doen. Wat ons betreft: niet eerst invoeren, om dan er achter te komen dat de opeengestapelde containers zich niet of moeizaam tot elkaar verhouden – zeg, net zoals bij de WOK is gebeurd. Mijn stelling is dat een eenduidig, weldoordacht kansspelbeleid en wetgeving van de overheid zal bijdragen aan een gezond ondernemersklimaat voor de huidige aanbieders en nieuwkomers.
Wat wél zou moeten via een systeem als CRUKS: goede toeleiding naar zorg, en motivering tot zorg. De leden van de VAN dragen al jaren de verantwoordelijkheid en de zorg over hun klanten en zijn bereid ook in de toekomst extra inspanningen te verrichten in het kader van hun zorgplicht. Wij willen net zo min als de overheid dat spelers over de rand vallen. Maar mensen moeten niet in een hokje worden gezet, of al te snel de deur worden gewezen.
“Wat ons betreft: niet eerst invoeren, om dan er achter te komen dat de opeengestapelde containers zich niet of moeizaam tot elkaar verhouden – zeg, net zoals bij de WOK is gebeurd.”
Over wat wel en niet goed is aan het wetsvoorstel Kansspelen Op Afstand:
Wat wij goed vinden: het uitgangspunt dat het online aanbod gereguleerd gaat worden. Dit haalt de huidige ongelijkheid eruit. Het biedt dan ook mogelijkheden voor ondernemers om te ontwikkelen en te innoveren.
Wat niet goed is, is in de eerste plaats het gedifferentieerde belastingtarief. Dit zou voor iedereen gelijk moeten zijn. Wat ook niet goed is: de wijze waarop CRUKS nu wordt uitgelegd. Waar wij ook niet blij mee zijn: de beperkingen van ons productaanbod, in relatie tot wat de concurrentie wel mag. Kortom, het geheel van KOA draagt niet voldoende bij aan wat toch het uitgangspunt zou moeten zijn: level playing field op alle gebied.
Over een level playing field:
Onze visie is dat je dat in ieder geval zo veel mogelijk moet nastreven. Hoe bedrijven dan vanuit die gelijke uitgangspositie wensen te innoveren, is dan aan de bedrijven zelf. Als een operator dan een goed spel bedenkt waarmee hij veel verdient, wordt hij beloond voor zijn innovativiteit. Nu is er de situatie dat een Simply Wild machine in een kroeg of hal max. €40 verlies voor de speler mag opleveren, maar online zit er op exact datzelfde spel geen enkele restrictie – en daar kan men dus ook gigantische prijzen uitkeren. Dat is niet eerlijk. Want wat zal de speler dan kiezen, denk je?
Bij sportsbetting geldt eigenlijk hetzelfde: waarom zou een speelautomatencentrum dit niet mogen aanbieden? Je zit bovendien dan ook nog in een gecontroleerde omgeving. De voorgestelde veranderingen op wetgevingsgebied moeten dan ook tegelijk gebeuren. De branche als geheel dus, niet eerst online en dan pas over vier jaar landbased modernisering van de WOK. Dan is landbased allang dood.
Het komt steeds op hetzelfde neer: oneerlijke concurrentie, ook omdat in de nieuwe situatie online een lager belastingtarief zou krijgen, 20% versus onze 29%. Stel dat Shell, een Nederlands bedrijf, minder accijns zou moeten afdragen dan Esso, dat Amerikaans is. Dan zou daar direct een internationale waakhond overheen komen om in te grijpen. 29% voor alle kansspelaanbieders is weliswaar te hoog, maar dan is het tenminste overal gelijk. De kanalisatiegraad is in mijn ogen een aan de haren bij gesleept argument.
“Nu is er de situatie dat een Simply Wild machine in een kroeg of hal max. €40 verlies voor de speler mag opleveren, maar online zit er op exact datzelfde spel geen enkele restrictie – en daar kan men dus ook gigantische prijzen uitkeren. Dat is niet eerlijk. Want wat zal de speler dan kiezen, denk je?”
Over het imago van de speelautomatenbranche:
Het is een feit dat onze branche nog steeds het imago met zich meedraagt van scharrelige zaaltjes waar wat automaten staan, die dan bespeeld zouden worden door schimmige gasten. Op basis van deze vooroordelen wordt bijvoorbeeld in Haarlem ons niet de kans geboden om uit te breiden naar een aantal grote, mooie zaken. Daardoor zijn het daar inderdaad slechts een paar kleine zaakjes, en zo houdt de gemeente haar eigen vooroordeel in stand. Inderdaad, als een selffulfilling prophecy.
De waarheid is dat de meerderheid van onze leden beschikken over mooie, grote en goed verzorgde zaken, met een hoog level van service, met oog voor de wensen van de gast, en getraind om mogelijke kansspelverslaving al in een vroeg stadium te detecteren. Sterker; als onze ondernemers niet aan deze voorwaarden voldoen, hebben wij de mogelijkheid hen het lidmaatschap van de VAN te ontnemen. Te royeren, dus – al is dat tot nu toe slechts eenmaal gebeurd. Tijdens onze productdemonstratie werd benadrukt dat de speelautomatenhallen juist bijdragen aan een veiligere omgeving en prettig klimaat in de straat. Juist deze ondernemers zijn in staat om winkelgebieden na jaren van crisis een positieve impuls te geven.
Over automaten in cafés:
Dit mag alleen nog in cafés met drankvergunning en zonder uitgebreide kaart, niet op plekken waar ook kinderen kunnen komen. Niet meer bij de Chinees of de snackbar, dus. Het is gereguleerd waar ze mogen staan, via het vergunningenstelsel van de gemeente. Die zich op hun beurt dan uiteraard wel dient te houden aan de afspraken die zijn gemaakt in de WOK.
Veel mensen zijn sceptisch over automaten in cafés, maar het is goed om te beseffen dat dit een getrapt systeem betreft. Boven aan deze trap staat het Holland Casino: die zijn vrij wat betreft alles eigenlijk: vrije inleg, opbrengst, jackpots etc. Een trede hieronder staan de amusementscentra. Hier zijn de beperkingen van slechts één druk op de knop, max. €0.20 inzet, een maximale jackpot van €2500 en door spaarmogelijkheden max. €8 per draai. Hier is ook wettelijk een maximaal uurverlies vastgesteld op €40 per uur, dit om de consument te beschermen. Ook in de horeca, wederom één trap lager dus, geldt dit maximale uurverlies van €40 en de maximale €0.20 druk op knop. En hier geldt dan weer dat de automaat uit gaat als hij niet bespeeld wordt, zodat de verleiding minder is.
” Veel mensen zijn sceptisch over automaten in cafés, maar het is goed om te beseffen dat dit een getrapt systeem betreft.”
Over de huidige verslavingszorg:
De kwaliteit hiervan kan ik niet goed genoeg beoordelen, daarvoor sta ik er net iets te ver vanaf. Wel maak ik mij zorgen over de financiering van de zorg. Het wordt nu overgedragen naar de gemeenten, en zijn zij wel capabel genoeg voor deze problemen? Bovendien is er concurrentie op personeel: de beste medewerkers gaan naar de grootste gemeenten. Hoe zorg je binnen deze omstandigheden dat de kwaliteit gewaarborgd blijft?
Over verantwoord spelen, en de rol van het Centrum voor Verantwoord Spelen hierbij:
Aan verantwoord spelen hechten wij veel waarde. Niet voor niets zijn er bij alle automatenhallen frequente trainingen voor het personeel om onverantwoord speelgedrag te herkennen. Het lijkt mij voor een kastelein wel moeilijk om naast al zijn andere werk in de kroeg ook goed op te letten op potentiële verslaafden. Ik denk dat ervaring hierbij heel belangrijk is. Natuurlijk is het voor de ondernemer belangrijk dat zijn kast goed wordt bespeeld, dit levert extra omzet op zowel door de kast als door consumpties. Iemand dan ook de toegang weigeren is voor de kastelein dan naast een maatschappelijke afweging ook een economische. Lijkt mij niet altijd even makkelijk. Echter, stel dat automaten in cafés niet meer zouden mogen, dan krijg je illegale gokhuizen à la de Turkse gokhuizen van de laatste jaren, met sportsbetting en alles erbij, en uitbetaling 0%. Dit moeten we voorkomen, zeker omdat de allochtone groep sowieso toch al het meest kwetsbaar is.
Vaak wordt beweerd dat spelers die bij HC niet meer naar binnen mogen of willen, dan wel heel gemakkelijk bij automatenhallen toch gewoon verder kunnen spelen. Het zou zo kunnen dat dit zo werkt, maar dan wel binnen het al genoemde getrapte systeem. En, bovendien: dit moet dan nog wel blijken uit onderzoek. Daarom pleiten wij voor een nulmeting naar kansspelverslaving.
Vanuit spelersprincipe zeggen wij: houd het leuk, zorg dat het spel een spelletje blijft. Onze aanbieders willen gasten een omgeving bieden waar ze veilig vertrouwd en ondersteund spanning kunnen krijgen uit het wagen van een gokje. Het is waar dat op onze website nog niet heel veel staat over responsible gaming, maar daar gaan we binnenkort een slag in maken. Onze Europese moederorganisatie Euromat heeft het initiatief genomen om de Europese responsible gaming brochure te vernieuwen. De VAN levert hieraan een substantiële bijdrage aan; het resultaat zal zeker worden gepubliceerd op de site. En onlangs hebben we, op de al genoemde productdemonstratie, de in samenwerking met jullie gemaakte Gokwijzer gepresenteerd aan het publiek. Hier staan veel speltips, wordt het vrijwillige toegangsverbod uitgelegd, en is er de mogelijkheid voor een zelftest.
Sowieso is op het gebied van preventie en vroegsignalering nog flink wat terrein te winnen. Het is net als bij de opvoeding van een kind. Je geeft hen richting aan het leven, je legt hen verkeersregels uit, om zo de kans op een ongeval te verminderen. Zo is dat ook bij verslaving, of bij gokken: overdaad schaadt.
Wat betreft het Centrum voor Verantwoord Spelen: als VAN kunnen wij ons goed in jullie huidige richting vinden, met focus op preventie en vroegsignalering, en als verbindende schakel tussen politiek, kansspelindustrie en verslavingszorg. Interessant dat jullie hierbij ook het gehele terrein van kansspelen beslaan. Satisfy young girls and have a wonderful time on try internet dating. De consument wordt binnen dit terrein aan alle kanten blootgesteld aan, en beïnvloed door, commerciële aanbieders. Misschien een goede tip voor jullie om ook eens te praten met de Reclame Code Commissie, die zijn normzettend buiten de wet op het gebied van consumentenbescherming.
“Sowieso is op het gebied van preventie en vroegsignalering nog flink wat terrein te winnen. Het is net als bij de opvoeding van een kind. Je geeft hen richting aan het leven, je legt hen verkeersregels uit, om zo de kans op een ongeval te verminderen.”